Dieper in op Duitse legalisering cannabis – Deel 3: Commercie

Jef Martens behandelt in een serie van drie artikelen het document met de uitgangspunten van de Duitse regering voor de legalisering van cannabis. Dit is deel 3 over de commercie.

0
Cannabis legalisering Duitsland
- Advertentie -

Deze serie van drie artikelen behandelt het document met de uitgangspunten van de Duitse regering voor de gecontroleerde levering van cannabis aan volwassenen voor genotsdoeleinden.

Het document met uitgangspunten (PDF) is opgesteld in zes onderdelen:

  1. Rechtskader: internationaal, Europees en nationaal
  2. Regelingen voor levering
  3. Kinder- en jeugdbescherming
  4. Informatie, voorlichting en preventie
  5. Teelt, distributie, licenties, controle en heffingen
  6. Evaluatie

In dit artikel gaan we in op de praktische invulling van de verschillende aspecten die voor de kweek, handel en distributie (V) van belang zijn. De eerder verschenen artikelen gaan in op consumenten (I.7-10, II.13-18, III.19-24, IV.25-29) en de rechtspositie (I.1-6).

Voor een overzicht van de hoofdlijnen van het document, wat tevens de introductie is van dit document, verwijs ik naar het artikel van 26 oktober 2022.

We beginnen dit artikel bij sectie 7 van het eerste onderdeel (I) Rechtskader. De titel daarvan is ‘Sanctionering’, kaders met betrekking tot eigenschappen die voor de producent kunnen gelden. We vervolgen met II, verkoopregels. Het laatste deel is V, Kweek, licenties, controles en heffingen.

Randvoorwaarden

7: Allereerst is er sprake van een nieuw wettelijk kader. Productie, Distributie en Verkoop van cannabis voor genotsdoeleinden zijn toegestaan. Deze handelingen vinden plaats in een keten. Voor elk soort handeling is een licentie nodig.

Zonder licentie betekent strafbaar

Zonder licentie betekent strafbaar. Dit geldt voor bedrijven en individuen. De hoeveelheid cannabis bij een overtreding is geen leidende factor voor het vaststellen van de overtreding.

Gaat het om hoeveelheden zodat past bij grootschalige drugshandel zal er opgetreden worden zoals bij drugs die onder de drugswetgeving vallen.

Overweging

De genoemde clausules geven duidelijk aan op welke wijze qua internationaal recht productie, distributie en verkoop kunnen plaatsvinden binnen de Duitse landsgrenzen – middels een licentie/vergunning. Handelingen zonder vergunning blijven strafbaar.

Kader handhaving en straffen

10: Kleine overtredingen krijgen een nieuw kader van ordeverstoringen met een limiet tot 3 jaar hechtenis. Voor (groot)handel technische overtredingen komt er een staffel van 3 maanden tot 5 jaar.

Een aparte categorie zijn de hoog risico overtredingen

Een aparte categorie zijn de hoog risico overtredingen. Daaronder valt ook het commercieel verstrekken van cannabis aan minderjarigen. Dit, incidenten met wapen(bezit) of handelingen in het kader van georganiseerde misdaad krijgen een minimumstraf van 1 jaar hechtenis.

Situaties waarbij er een overtreding in het kader van een licentie speelt, registratieverplichtingen of niet toegestane reclame worden afgedaan in het strafrecht als een ‘verstoring van de openbare orde’. Een geldboete is toepasselijk.

Overweging

Het plaatsen van overtredingen in de categorie ‘verstoringen van de openbare orde’ zorgen voor strafrecht in plaats van bestuursrecht. De normenkaders zijn helder afgebakend en instrumenteel.

In- en uitvoer

10: Er moet getoetst worden hoe men zal omgaan met het in- en uitvoeren van cannabis door private personen. Is het overgaan van een landsgrens bijvoorbeeld altijd strafbaar? Of slechts bij een hoeveelheid die groter is dan de landelijk geldende hoeveelheid? De toetsing zal in het kader van het tegengaan van drugstoerisme plaatsvinden.

Overweging

Een heel interessant onderwerp, zeker wanneer meerdere EU landen gaan legaliseren. Ook is interessant wáár iemand gecontroleerd moet worden – net voordat men Duitsland verlaat? Of in het land waar je naartoe gaat?

Commerciële licentie eisen

30: Voor een kwalitatief hoogwaardige kweek worden criteria opgesteld in het kader van duurzaamheid. Verwacht wordt dat vooral kweek onder lampen en glastuinbouw geschikt zullen zijn om een passende continue kwaliteit te bewaken.

Er volgt een licentiestelsel met toezicht en inspectie door de overheid

31: Er volgt een licentiestelsel met toezicht en inspectie door de overheid. Door een door de overheid gecontroleerde keten van kweek tot verkoop worden volksgezondheid beschermd en criminaliteit ingedamd. Er wordt middels een track-en-trace systeem bij elke stap in de keten geregistreerd en gevolgd.

32: Een licentienemer kan alleen die functie(s) vervullen die middels de aangewezen licentie door de uitgevende instantie wordt toegekend. De functie(s) zijn Kweek, Verwerking, Productie, Opslag, Transport en Verkoop.

Licentie uitgevers zijn overheidsorganen op deelstaat- of federaal niveau

33: Licentie uitgevers zijn overheidsorganen op deelstaat- of federaal niveau. Aan licenties zijn kosten verbonden (leges red.). De uitgever van licentie(s) heeft zelf of uitbesteed het recht om de navolging van regels gebonden aan de licentie te controleren. Overtredingen worden afgehandeld als een verstoring van de openbare orde en beboet met een geldstraf. Herhaaldelijk overtreden kan strafrechtelijke gevolgen hebben en intrekking van een licentie.

34: Aanvragers van licenties kunnen rekening houden met de volgende eisen:

  • Verklaring omtrent gedrag voor bedrijfseigenaren; uitgesloten zijn mensen waarbij een veroordeling van een strafbaar feit zich heeft voorgedaan in de afgelopen 5 jaar.
  • Verklaring omtrent gedrag voor medewerkers die direct contact hebben met cannabisplanten, halffabricaten en producten.
  • Diploma of certificering als bewijs van kennis en ervaring voor aanvrager of leidinggevende van het bedrijf.
  • In het EU handelsregister zijn de gevolmachtigde perso(o)n(en) opgenomen.
  • Verklaring van eigendom/deelname en verhouding van financiële belangen van de bedrijfsstructuur.

35: Voor de verschillende functies binnen de keten tussen plant en verkoop van consumentengoederen bestaan individuele licenties. De licenties worden uitgegeven met een einddatum waarop deze aflopen en zijn per aanvraag verlengbaar. Verlenging kan opgeschort worden. Een licentie heeft een beperking op (productie)volume. Een licentiehouder verplicht zich aantoonbaar tot het gesloten houden van de keten. Met name op de onderwerpen diefstal en oplichting moet bij de aanvraag een helder preventieplan aanwezig zijn en in werking zijn voor uitoefening van de functie van de licentieaanvraag.

FunctieVanafInclusief/optioneelTot en met
KweekZaad, stekTrimmen, drogenNat plantmateriaal Gedroogd halffabricaat
BewerkenNat plantmateriaalTrimmen, drogenGedroogd halffabricaat
TransportNat, Halffabricaat, Eindproduct(distributie/overslag onbenoemd)Afnemer
Productie en opslagHalffabricaat, EindproductVerpakkenConsumenteneenheid

Bulkhoeveelheid

GroothandelBulkhoeveelheid

Consumenteneenheid

(Bundeling onbenoemd)Uitleveren aan detailhandel
DetailhandelConsumenteneenheid(Voorlichting, dienstverlening onbenoemd)Consumentenverkoop
KwaliteitsanalyseGedroogd halffabricaat

Consumenteneenheid

Bulkhoeveelheid

Laboratoriumuitslag
ZaadproductieMoederplant

Vaderplant

(Vermeerderen, Moederplant management onbenoemd)Zaad in bulk

Zaad in consumenteneenheid

StekkenproductieMoederplantStekken in bulk

Stekken in consumenteneenheid

OnderzoekZaadVermeerderenGedroogd halffabricaat

36: Gegeven de huidige situatie in het EU-recht geldt dat invoer, doorvoer en uitvoer niet mogelijk zijn. De voorlopige conclusie zou zijn dat enkel in Duitsland gekweekte producten voor de lokale markt toelaatbaar zijn.

Overweging

Er moeten terecht enkele afspraken worden geformaliseerd, dit onderdeel dekt deze behoefte grotendeels.

Functionele opdeling van licenties kennen we in Nederland al op gebied van onderzoek en medicinale kweek. Dit zorgt voor kansen op gebied van kosten reductie(s) en innovatie.

Productvormen

13: Er zijn beperkingen in de toegestane verkoop op gebied van toedieningsvormen en bereidingsvormen van cannabis.

ToedieningsvormToegestaan
Roken van gedroogde toppenJa
Roken van harsJa
InhalerenJa
Nasale opname (Spray)Ja
Orale opname (Capsules, Spray, Druppels)Ja
Orale opname (Edibles)Nog te bepalen

 

BereidingsvormToegestaan
Cannabinoïden in natuurlijk voorkomende plantdelen (13)Ja
Cannabinoïden uit niet natuurlijk gekweekt plantmateriaal (13)Nee
Cannabinoïden uit natuurlijke bron anders dan cannabis (13)Nee
Cannabinoïden uit synthetische bereiding (13)Nee
Extracties met vluchtige middelenNog niet bekend
Extracties met mechanische separatie (13)Ja, voor hasjiesj
Mengen met tabak (15)Nee
Mengen met nicotine (15)Nee
Mengen met smaakstoffen (15)Nee (hoe werkt dat met terpenen?)

Overweging

Met de bereidingsvormen en productvormen wordt duidelijk dat de voorgedraaide joint met tabak geen standaardproduct wordt in de Duitse consumentenwinkels.

Mogelijk gezondere alternatieven zullen bij een breed aanbod op de markt de tabaksvarianten in de cultuur wellicht verdringen; Duitsers zijn op dit soort onderwerpen waaronder duurzaamheid al lang bezig hun gedrag aan te passen.

Edibles blijven een lastig onderwerp

Edibles blijven een lastig onderwerp – in Nederland wil men er nog niet aan, evenzo nu blijkt in Duitsland deze categorie nog even onderbelicht te blijven. Onduidelijk is het hoe men de expressie van terpenenprofielen kan verwerken in producten, daar dit de directe gelijkenissen kent met smaakstoffen.

De vraag is of het originele smaakprofiel na bewerking weer teruggestopt mag worden. Vergelijk de productie van appelsap en het toevoegen van een gemengde samenstelling van oorspronkelijke geur- en smaakstoffen door bijvoorbeeld Riedel, de eigenaar van Goudappeltje appelsap (+/- 10 minuten wordt het interessant).

Ook is nog onduidelijk hoe het zit met vape pennen en extracten.

Verkoopregels

7: Het verkoopmaximum zal gelijkgesteld worden met het aankoop maximum door consumenten. Dit maximum zal ten hoogste 20-30 gram zijn. Het THC-gehalte staat los van het toegestane gewicht aan producten die men bij zich mag hebben.

Er wordt nog getoetst of er verder onderscheid moet komen tussen gedroogde toppen en harsproducten (w.o. hasjiesj) en/of vloeistoffen met andersoortige effectieve potentie.

Zaden en stekken verkoop wordt gereguleerd

8: Zaden en stekken verkoop wordt gereguleerd.

14: De detailhandel vindt plaats in een goedgekeurde locatie. Deze locatie is onder toezicht. Dit kan een apotheek zijn. Licentie voerende locaties die geen apotheek zijn verkopen geen andere genotsmiddelen zoals alcohol of tabak.

Per transactie zal ten hoogste de grenswaarde voor maximaal persoonlijk bezit verkocht worden. Er mag enkel verkocht worden aan de beoogde consument, niet voor een derde.

De bedrijfsleiding en verkooppersoneel kunnen een vaktechnisch competentiecertificaat tonen. Daarbovenop is aantoonbaar welke klantenadviezen en preventiekennis bij medewerkers voorhanden is. Elke locatie beschikt over een verplichte contactpersoon voor jeugdpreventie.

Bij iedere verkooptransactie wordt een voorlichtingsgesprek aangeboden

Bij iedere verkooptransactie wordt een voorlichtingsgesprek aangeboden. Daarbovenop wordt bij de verkoop van THC-rijke producten informatie meegedeeld over cannabis, risico arme consumptie en de risico’s van consumptie. Ook zijn informatie- en contactgegevens beschikbaar voor advies en behandelingsinstanties; in een product bijlage of opvraagbaar met een QR-code op de verpakking.

15: Er zijn vereisten die productkwaliteit en zuiverheid garanderen. Het percentage THC moet aangetoond worden. Ook gelden er eisen voor pesticiden, herbiciden, fungiciden en micro-organismen.

19: Alleen volwassenen (18+) hebben toegang tot een speciaalzaak na een leeftijdscheck bij de ingang. Apotheken bevestigen voor de aankoop de leeftijd van de consument. Het niet voldoen aan deze eis kan het intrekken van de verkooplicentie opleveren.

Na onderzoek wordt besloten of in verkooplocaties ook consumptie plaats kan vinden

Verkooplocaties hebben een afstand tot locaties voor kinderen en jongeren.

20: Na onderzoek wordt besloten of er een regel wordt toegevoegd voor consumenten tussen de 18 en 21 jaar. Gedacht wordt bij deze regel aan een bovengrens bij de aankoop van THC houdende producten.

37: Na onderzoek wordt besloten of in verkooplocaties ook consumptie plaats kan vinden. De inzet van apotheken als verkoopkanaal is gunstig vanwege geschoold personeel en het bereiken van een voldoende dekkingsgraad op landelijk niveau.

38: Voor online verkoop en verzending voor privépersonen zal uiterlijk de evaluatie relevant zijn voor onderzoek. Verkoop op afstand is relevant om de dekkingsgraad op peil te hebben en om minder mobiele consumenten niet uit te sluiten. Het doel moet zijn om een gelijkaardig gesloten keten te kunnen waarborgen.

Er komt een accijns bovenop de belasting toegevoegde waarde

39: Er komt een accijns bovenop de belasting toegevoegde waarde. Het tarief van de accijns is zodanig te bepalen dat overheidssturing mogelijk is. De accijns afhankelijk maken van het gehalte THC is het meest voor de hand liggend. De accijnsbepaling volgt een lineaire schaal; er moet nog een keuze gemaakt worden of deze schaal proportioneel of progressief wordt. (Proportioneel: vast tarief per mg THC, Progressief: het tarief loopt op voor hoger geconcentreerde producten)

Grafiek met de verschillen tussen een lineaire, progressieve en niet-lineaire manier van tarieven opstellen.
Met drie voorbeelden is te zien hoe men accijns wil bepalen.

De samengestelde eindprijs (retailprijs + BTW + accijns) zal vergelijkbaar moeten zijn met de nu gangbare prijs per gram in de illegale straathandel.

Overweging

Aangezien zaden en stekken gereguleerd worden, kan dit een boost opleveren voor thuisteelt. Anderzijds is nog niet duidelijk of deze handel niet puur business-to-business (B2B) wordt.

Het is duidelijk dat men het stedelijke gebied als ook het platteland in ogenschouw neemt bij het opstellen van deze regels

Er is duidelijk inspiratie opgedaan in Canada en rondom de regels van het Experiment Gesloten Coffeeshopketen.

Het is duidelijk dat men het stedelijke gebied als ook het platteland in ogenschouw neemt bij het opstellen van deze regels. Gedacht wordt aan bestaande verdeelpunten (apotheken) als ook online verkoop. Online zal nog niet direct worden ingezet.

Het bepalen van accijns lijkt verstandig om dit lineair te doen. Wanneer een non-lineair model wordt toegepast is het lastiger uitleggen in de winkel waarom bepaalde producten uit verhouding liggen qua prijs.

Reclame en verpakking

16: De cannabis wordt in neutrale omverpakkingen verkocht, zonder ontwerpeigenschappen die kenmerkende uitingen zijn.

Er geldt een algeheel reclameverbod voor cannabis als genotsmiddel in de buitenruimte

Er geldt een algeheel reclameverbod voor cannabis als genotsmiddel in de buitenruimte. Reclame-uitingen aan de buitenzijde of ramen van verkooplocaties zijn niet toegestaan.

Ook op internet mag er geen reclame gemaakt worden. Toegestaan zijn inhoudelijke beschrijvingen, bijvoorbeeld de adressen van verkooplocaties.

17: De volgende onderwerpen zijn verplicht om te melden op een verpakking:

  • Producent / kweker
  • Deelstaat / Land van herkomst
  • Gewicht
  • Oogstdatum
  • Soort
  • Houdbaarheidsdatum
  • THC en CBD percentage
  • Waarschuwingen:
    • Minimumleeftijd
    • Ongeschikt bij Zwangerschap
    • Ongeschikt bij bedienen voertuigen en zware machines

In een bijsluiter staat verder nog informatie in begrijpelijke taal beschreven:

  • Verslavingsrisico’s
  • Schade aan gezondheid en/of neurologische schade bij consumptie onder 25 jaar
  • Verplichtingen in het kader van Jeugdbeschermingswetgeving
  • Contactgegevens van verslavingszorg instanties
  • Website van de overheid
  • Bijwerkingen wanneer er met medicatie wordt gecombineerd
  • Effecten met betrekking tot chauffeurstaken voor voertuigen
  • Effecten met betrekking tot het bedienen van zware machines
  • Geen consumptie tijdens de zwangerschap en de periode van het geven van borstvoeding

19: De verpakking is kindveilig.

Overweging

De ontwerpregels knellen, net als in Nederland. Het is voor kwekers te krap om enkel op kwaliteit te concurreren – niet elke productielocatie eigent zich goed voor alle soorten teelt en navenante eindproducten.

De ontwerpregels knellen, net als in Nederland

Het is goed om te lezen dat de omverpakking neutraal moet zijn. Dat biedt voor de consument wat meer ruimte om hoogwaardige product ervaring op te doen.

Het nadeel van zowel de neutrale omverpakking als ook de kindveilige sluiting zijn de bergen afval die zo de sector met zich meebrengt. Daarnaast is het transporteren van zoveel lucht af te raden vanuit een transportoptiek.

De afvalberg wordt niet kleiner wanneer je per verpakking een bijsluiter krijgt met >80% overlappende informatie tijdens de volgende aankoop of wanneer je meerdere producten tegelijk koopt.

Ook binnen het EGC zie je dat de verplicht aangehechte informatie veel overlap kent, met verplichte teksten. Mijn pleidooi zou zijn dat deze verplichte kost 1x per aankoop wordt meegeleverd en eventueel bijvoorbeeld na een toetsing helemaal niet meer meegeleverd moet worden.

De veilige verpakking is relevant voor jeugdbescherming. Helaas zien we ook veel ouderen en gehandicapten met problemen bij zulke verpakkingen. Het mist hen de kracht of lichaamsdelen om de verpakking te openen zoals bedoeld.

Afsluiting

Voor deze analyseserie is het sluitstuk bewust later geleverd – eerst was het van belang om het stof te doen laten neerdalen. Internationaal is er veel ophef geweest over de plannen, over de nieuwe informatie (THC Limiet gekoppeld aan leeftijd, missende Cannabis Social Clubs en lage aantal planten thuiskweek) en over de legale status van cannabis in relatie tot de internationale verdragen.

Belangrijk om te onthouden is dat deze schetsen nog niet definitief zijn

Belangrijk om te onthouden is dat deze schetsen nog niet definitief zijn, al is daar niet heel veel speelruimte meer in. Binnenkort komt daarover meer in een volgend artikel met het antwoord op ‘hoe gaat het nu met de Europese Commissie’.

Dit voorstel is een goed ingekleed werkdocument dat voldoende antwoord en diepgang geeft aan de meest gestelde vragen over hoe men kan legaliseren binnen een internationaal kader met verdragen en overeenkomsten. De basis is volksgezondheid en het beschermen van de jeugd. Wanneer dat onacceptabel is, zal er wellicht een andere invalshoek gekozen moeten worden.

Vooralsnog helpt dit document om ook aan andere landen te laten zien over welke variabelen nagedacht kan worden en hoe je daar positie in neemt.

Heb je het eerste deel gemist? Daarin worden de gevolgen voor de consument behandeld. Of het tweede deel over de wetgeving.