Een column onderwerp wat al een tijdje op mijn lijstje stond was pheno hunting. Zo na het jureren van de Highlife Cup 2021 en de ‘verassing’ van het vertraagde wietexperiment, werd het toch eens tijd om op te schrijven.
Wat is pheno hunting?
Laat ik eerst maar eens beginnen met uitleggen wat pheno hunting is. Ten eerste, uiteraard is het een Engelse term. Pheno is kort voor phenotype (fenotype) en hunting is vertaald in het Nederlands jagen. Fenotype jagen dus. Iets correcter in het Nederlands is fenotype selecteren. Maar dat zegt je wellicht nog niks. Wikipedia weet het goed te verwoorden: ‘Het fenotype is het totaal van alle waarneembare eigenschappen (kenmerken) van een organisme. Het is het resultaat van de genetische aanleg (het genotype) van een individu en de invloed daarop van zijn omgeving (de milieufactoren).’
Voorbeeldje met een fictieve teler in het wietexperiment
Laat ik het anders met een voorbeeld uitleggen. Stel je moet aan de gang als teler in het Experiment Gesloten Coffeeshopketen. Dan moet je flink wat wiet gaan kweken. De verwachting is dat de meesten, mede vanwege de legaliteit van cannabis zaden, dan ook zullen beginnen met het ontkiemen van zaden wanneer ze aan de slag mogen en kunnen met kweken.
Het is alleen niet zo dat ieder zaadje tot een plant zal groeien, geoogst zal worden en daarna worden verkocht
Het is alleen niet zo dat ieder zaadje tot een plant zal groeien, geoogst zal worden en daarna worden verkocht. Tenminste, als de telers weten wat ze aan het doen zijn. Ieder zaadje kan namelijk een andere combinatie van het fenotype zijn dat bestaat uit een combinatie van het genetisch materiaal van de vaderplant en de moederplant. Het kan zijn dat ze perfect in balans zijn, maar grotere kans is dat het fenotype leunt naar een van de twee. Grootste kans dat het leunt naar de moederplant overigens, die aantoonbaar meer invloed heeft over de genetica dan de vaderplant.
In de praktijk
Hoe het in de praktijk gaat in legale kwekerijen in de Verenigde Staten bijvoorbeeld, is dat ze honderden of soms wel duizenden zaden laten ontkiemen om daar net dat perfect fenotype uit te halen.
honderden of soms wel duizenden zaden laten ontkiemen om daar net dat perfect fenotype uit te halen
Perfect wil zeggen: de plant is zo goed als uniform in de maximale hoogte en breedte en daardoor makkelijker om te kweken voor massa productie. Verder moet de plant genoeg opleveren in gewicht, smaakvol zijn in geur en smaak en het gewenste effect geven. Andere voorbeelden waar je op kunt selecteren is kleur, THC/CBD waardes (of op andere cannabinoïden) en de trichomen productie (voor de productie van hasj relevant). Wanneer die plant is gevonden, worden van de uitgekozen plant stekken gemaakt en meerdere moeders van gemaakt. Deze moederplanten worden in leven gehouden en worden goed beschermt tegen mogelijke gevaren, zoals schimmel. Van deze moederplanten worden vervolgens stekjes gemaakt, waarna de echte productie kan beginnen.
Ga je dit allemaal op een tijdlijn zetten, dan ben je al snel op zijn vroegst anderhalf jaar verder. Je zou als teler bepaalde delen uit het proces over kunnen slaan, maar toch is het van groot belang voor de teler en consument om aan pheno hunting te doen. Tenminste, als de teler in kwestie echt zijn best wilt doen.
Verschil tussen cannabis cup winnende wiet en niet in de prijzen vallende wiet
Het verschil tussen cannabis cup winnende wiet en niet in de prijzen vallende wiet, is bij vooraanstaande competities net dat verschil in een plant te hebben met de juiste genen en daaruit het beste fenotype te hebben geselecteerd. Van top kruisingen zal bijna ieder fenotype juist weer goed zijn, wat het ook niet makkelijker maakt.
Iedereen kan zaden kopen online, maar niet iedereen kan op fenotype selecteren
Iedereen kan zaden kopen online, maar niet iedereen kan op fenotype selecteren. Nu scheelt er veel aan de middelmaat van huidige wiet in de coffeeshops, maar op fenotype selecteren doen ze al helemaal niet. Het is daardoor dat je vaker een soort eenheidsworst aan wiet krijgt die bijna allemaal het zelfde (niet) zal smaken. Misschien is het wel een Zkittlez variant van een Spaanse zadenbank, maar zijn de zaden gemaakt met een stek van Zkittlez en als moederplant Critical. Dan kan ik je vertellen dat het gros van de fenotypen meer naar Critical zal ruiken en smaken (eenheidsworst), dan Zkittlez.
Kan je als teler natuurlijk stekjes importeren, is het een ander verhaal en kan je een heel groot deel overslaan van dit proces. Dan heeft dus iemand anders al voor je zitten pheno hunten. Gevaar blijft hierbij wel dat je het Californische stekken virus HpLVd importeert.
Ter disclaimer: ik heb geen ambitie om master grower te worden (daar heb ik ook veel te weinig ervaring voor en geen groene vringers), maar ik heb het vaak genoeg uitgelegd gekregen van mensen die het in potentie wel kunnen zijn en wellicht gaan worden. En ik denk dat ik het bij deze aardig heb verwoord.
 op het perfecte cannabis fenotype.){kind=link}