- Advertentie -
Home Duitsland Analyse: Waarom de Duitse verkiezingen over cannabis gaan (Deel 2/3)

Analyse: Waarom de Duitse verkiezingen over cannabis gaan (Deel 2/3)

Deel twee in een reeks van drie longread artikelen door Jef Martens over de verkiezingen in Duitsland. Voor het eerst speelt namelijk cannabis een rol.

0
Duitsland legalisering cannabis monopoly medicinale cannabis cansativa aphria Baden-Württemberg Groenen CDU
- Advertentie -

De verkiezingen in Duitsland krijgen bij cannabisindustrie.nl misschien wat meer aandacht dan dat je gewend bent. Dat heeft enkele redenen die we in dit stuk gaan verkennen. De eerste is een persoonlijke – ik ben namelijk half Duits en heb daardoor meer met Duitsland dan de gemiddelde Nederlander.

Waarom de verkiezingen over cannabis gaan in Duitsland

Maar ook ik laat regelmatig het nieuws in ons grootste buurland aan me voorbijgaan. Veel verhalen komen rechtstreeks van de inspanningen van de Deutscher Hanfverband. Sinds een jaar kijk ik nu wekelijks het nieuwsprogramma dat zij online brengen.

Voor 2021 is echter bij mij de focus maximaal op Duitsland

Voor 2021 is echter bij mij de focus maximaal op Duitsland. Ik zie de ontwikkelingen in rap tempo oplopen. Dat komt omdat ik via een Duitse collega samen werk. We zijn in de medische sector actief om voorlichtingsmateriaal te leveren voor artsen die cannabis op recept leveren. Een kennisgat is bijvoorbeeld het herkennen van de juiste toedieningsmethode en hoe je moet beginnen met een goede dosering.

Daarnaast zie je in het Duitstalige gebied een enorme ontwikkeling. Vooral hoe meer je naar het oosten en zuiden trekt, hoe meer aandacht er is voor industriële hennep en cannabis. Polen, Tsjechië, Oostenrijk, Zwitserland en diens buurlanden. Allemaal landen die versneld programma’s uitrollen om de landbouw een zet te geven en uit de goedgevulde Europese farmaceutische ruif te vissen.

In de volgende paragrafen behandelen we de recreatieve markt en de medische markt voor cannabis. Per sector beschrijven we de dynamiek die er nu speelt. In het laatste artikel gaat het over waar de politiek zich naartoe beweegt en de mogelijke uitkomsten na de verkiezingen.

Recreatieve consumptie in Duitsland

De wetten en regels

Die zijn in Duitsland net iets anders dan in Nederland. Cannabis bezit, zonder verkoopdoeleinde, is een strafbaar feit. Er is een verschil in landelijk (Bundesweit) en deelstaat wetgeving. Daarbij zijn er plaatsen waar persoonlijk bezig tot 6 gram niet strafrechtelijk wordt vervolgd, in andere deelstaten loopt dit op tot 15 gram.

Cannabis wordt getest en uitgerekend hoeveel THC er aangetroffen is

Bij persoonlijke voorraden kijkt men naar de hoeveelheid THC die gevonden wordt. Cannabis wordt getest en uitgerekend hoeveel THC er aangetroffen is. Bij 100g en 10% THC gehalte kom je op 10g THC. Vanaf 7,5g THC zit je bij veroordeling op tenminste 1 jaar gevangenisstraf. Bij 5g THC of minder is het minder dan 1 jaar. Bij een eerste overtreding met een veroordeling onder de 2 jaar gevangenisstraf is dit echter vrijwel altijd omgezet in een voorwaardelijke gevangenisstraf, zie ook de aantallen verderop onder ‘veranderingen’ – het zou anders veel te druk worden in de cel.

Twee voorbeelden

Vaak werd vervolging in de rechtbank tot 6 gram in sommige deelstaten afgedaan met een strafrechtelijke boete. De overtreding is daarmee geregistreerd en kan bij herhaling reden zijn tot vervolging. Dit kan juist weer tot zeer bizarre rechtszaken leiden – een 60-jarige patiënt is met 0,63g hasjiesj gepakt.

Deze persoon heeft echter geen cannabis op recept (want hasjiesj werkt beter voor hem) en vanwege herhaaldelijk gedrag sterk veroordeeld in Beieren. Deze man is 90% arbeidsongeschikt, heeft €450 boete gekregen en een jaar voorwaardelijke celstraf. De historie van verkeersovertredingen heeft deze persoon de das om gedaan.

Een andere zaak is minstens zo heftig. Op staande voet ontslagen vanwege een strafrechtelijke boete van 0,6g cannabis, de boete gekregen in een andere deelstaat. De rechter keek (onterecht) naar het oude dossier op landsniveau – de man had enkele jaren ervoor eens plantjes gekweekt en had daar een veroordeling voor.

Op staande voet ontslagen vanwege een strafrechtelijke boete van 0,6g cannabis

Deze gegevens hadden al vernietigd moeten zijn, was ze echter niet. Gevolg: boete van €1300,- met strafblad. Zijn werk als pedagoog vereist jaarlijks een bewijs van goed gedrag. Tijdens de jaarlijkse controle is hij op staande voet ontslagen. Was hij met een fles bier gepakt tijdens het werk op een borrel, was er waarschijnlijk niets aan de hand geweest.

Nu mag de man niet meer werken en krijgt een uitkering. Dat steekt hem zeer, want juist in zijn werkgebied is er een tekort aan vakkrachten. Daarbovenop wil hij werken, maar mag het niet volgens deze overtreding die tijdens zijn vakantie, dus vrije tijd, heeft plaatsgevonden.

Veranderingen in sentiment vertaald naar regelgeving

Het sentiment rondom alcohol en tabak is sterk aan het veranderen in Duitsland. Zo ook is het stigma rondom cannabis aan het veranderen. Van de huidige mensen onder de 50 jaar heeft minstens de helft van de mensen cannabis eens geprobeerd. Het beeld dat geschetst werd, cannabis is een harddrug, is niet meer houdbaar.

Het beeld dat geschetst werd, cannabis is een harddrug, is niet meer houdbaar

De regels en wetten veranderen daarom, vooral recentelijk. In Berlijn is de grens voor persoonlijk gebruik opgerekt tot 12 gram gedroogde cannabis. Ook zijn er deelstaten waar men af wil stappen van een strafrechtelijke stap. Dat betekent dat je geen aantekening meer op het strafblad krijgt en ‘gewoon’ een boete.

Dat mag ook wel, in 2020 zijn er 227.958 aanhoudingen geweest in het kader van cannabis. Cannabisdelicten zijn een lucratieve sector voor de overheid; ruim 4% van alle 5,3 miljoen strafdaden die door de politie zijn geconstateerd. Cannabis is met 63% van alle drugsovertredingen ook de grootste groep. (Bron: Bundeskriminalamt (BKA), Grundtabelle T01 2020)

Grafiek die toont dat het aantal geconstateerde cannabis overtredingen stijgt, terwijl het aantal handelsgerelateerde delicten gelijk blijft.

Bron: Deutscher Hanfverband via https://cannabisfakten.de/strafverfolgung

De Duitse Hanfverband zocht echter uit dat 83% van deze overtredingen (225.120 in 2019) echter niets te maken hebben met illegale handel of import. De overtredingen zijn zoals de vakantieman hiervoor genoemd, gevallen waarbij iemand is staande gehouden, doorzocht en cannabis is gevonden (ongeacht welke hoeveelheid).

De dreiging voor de consument uit onverwachte hoek

De Duitse Kiffer is het daarom zat. Zat dat je voor elke gram veel risico loopt. Maar anders dan in Nederland is het risico de afgelopen jaren flink gestegen. De straatcriminaliteit groeit. De handelaren worden steeds jonger en agressiever. Vooral de ietwat oudere cannabis consument wil kunnen kiezen voor kwaliteit en daar ook wat voor uitgeven. Zonder dat ze in contact komen met andere drugs.

Er zijn ondertussen ondergrondse cannabis bars ontstaan. Tijdelijke locaties, bijvoorbeeld een gebouw dat verbouwd wordt of gesloopt. Dat doet dan tijdelijk dienst, een week of twee, als luxere coffeeshop. Je krijgt waarvoor je betaalt: een veiliger product, een afgewogen hoeveelheid en keuze uit verschillende soorten. Een andere trend zijn de drugskoeriers, net als in de Nederlandse grote steden. Dat gebeurt voornamelijk via sociale media.

Op straat zijn er namelijk verschillende schrikbarende gevaren, van onduidelijke kwaliteit, oplichting tot en met flinke medische gevolgen. Cannabis voor straathandel wordt vaak zo snel mogelijk verbouwd. Daarbij worden pesticiden en voedingsstoffen gebruikt die achter kunnen blijven op de planten. Deze zorgen bij verbranding voor een gevaar voor de gezondheid.

verschillende schrikbarende gevaren, van onduidelijke kwaliteit, oplichting tot en met flinke medische gevolgen

Maar ook verontreiniging door schimmels (Botrytis) of e.-coli bacterie komt voor. Om de kwaliteit optisch te beïnvloeden wordt ook haarlak, glaspoeder, zand (silica) en talk gebruik. Om op gewicht te concurreren wordt oregano bijgemengd, of gewoonweg te weinig in een verpakking gestopt. Voor de hasjiesj zijn er ook weinig smakelijke voorbeelden van kunsthars, suikerstroop en hormonenmengsels die worden toegevoegd.

Het toppunt zijn de dodelijke gevallen die voorkomen. Dood door vervuilde cannabis komt doordat CBD-toppen worden verrijkt met in het laboratorium gemaakte experimentele cannabinoïden. Deze zijn in poedervorm te koop via internet en worden regelmatig verkocht vanuit Azië, waar het probleem ook aanwezig is. Vaak is er op EU of landelijk niveau geen regulering voor deze middelen. De term voor cannabis waarmee gerommeld is: ‘gestreckter Cannabis’. Zie ook deze schokkende reportage van Vice Duitsland.

De Zwitserse omroep SRF heeft in een rapportage gemeld dat 1 kg van zo’n stof voldoende is voor 2500 kg nep-cannabis. Deze variant van nep-cannabis is bijna niet te onderscheiden van normale cannabis. In Zwitserland zijn naar schatting van de overheid tenminste 61 mensen door een overdosering overleden.

In de Duitse deelstaat Baden-Württemberg heeft men veel last van deze nep-cannabis. CBD-cannabistoppen, zonder THC als werkzame stof, worden veelvuldig via Zwitserland ingevoerd en bewerkt tot een product met onduidelijke gevolgen voor iemands gezondheid.

Medicinale consumptie

De wetten en regels

Sinds 10 maart 2017 mag er in Duitsland door een arts ook cannabis breed worden ingezet. Voor die tijd kon het wel, maar was een speciale uitzondering nodig. De nieuwe regeling geldt voor twee hoofdsituaties: er is geen (voor deze patiënt) geschikt medicijn op de markt of er is verlichting van symptomen die de situatie voor de patiënt zwaarwegend verbeteren. Een lijst van ziekten en/of aandoeningen is niet gegeven.

Per recept is aangegeven hoeveel cannabis en voor welke periode het recept geldig is

Er is wel een lijst van symptomen, deze wordt gebruikt om onder andere een vergoeding te regelen. Dat is nu een heet hangijzer – cannabis wordt niet standaard vergoed. Dit duwt regelmatig mensen met een aandoening richting de illegale handel; wanneer een arts niet mee (wil) werk(t/en) of wanneer de verzekeraar niet thuis geeft.

Hoe werkt het dan voor de Duitse patiënt? Deze gaat naar zijn of haar specialist. Dat kan bijvoorbeeld een pijnspecialist zijn of een internist. Die schrijft een recept uit en een bijbehorende doseringsrichtlijn. Daarmee mag de patiënt naar een apotheek naar keuze. Per recept is aangegeven hoeveel cannabis en voor welke periode het recept geldig is. Per 30 dagen mag er 100g cannabis of 1.000 mg THC in extractvorm worden voorgeschreven.

Ook bepaalt de arts de vorm van inname. Roken, vapen, eten of drinken, druppelen van tinctuur of olie. Voor de apotheker is het soms lucratief, zij mogen een verwerkingstoeslag en verdovende middelen opslag rekenen. Daarom wordt dan ook gestuurd op het bewerkt afgeven van de recepten – de toppen worden vergruisd met een standaard staafmixer. Meer dan 75% van de verpakkingen heeft een bewerking ondergaan.

De groei van de medicinale cannabissector

Sinds 2017 is de markt flink gegroeid. Gestart is met de producten uit Nederland (Bedrocan) en Canada (Pedanios destijds, en MedCann). Dat waren 15 verschillende soorten gedroogde cannabis. Ondertussen (september 2021) zijn er tenminste 125 soorten gedroogde cannabis verkrijgbaar, van 23 aanbieders. De markt voor 2020 bedroeg €175 miljoen, een plus van 30% t.o.v. 2019. Daarbij worden slechts in 10% van de ruim 20.000 apotheken cannabis verwerkt en verkocht. De projectie is dat daarom de markt tot 2025 groeit tot €1,5 miljard. De Europese Medicinale Cannabis Associatie (EMCA) schat dat de medicinale markt groeit tot $8,6 miljard in 2028 (Let op! Prognoses komen uit 2020). Met de plannen waar we het in het derde deel over gaan hebben, kan dat zeker gaan gebeuren.

Een nieuwe ontwikkeling is de lokaal gekweekte cannabis. Aphria (Tilray), Aurora en Demecan mogen nu binnen Duitsland kweken. Sinds juli 2021 levert het Duitse cannabisbureau deze nationaal gekweekte cannabis tegen een lagere prijs (€4,30/g) dan de importcannabis. In 2019 importeerde Duitsland 6,7 ton cannabis, waarvan 2,5 ton vanuit Nederland. Met de stap om lokaal tenminste 10,4 ton te verbouwen kan de race om de ‘Dollar Grams’ beginnen.

Trend: van Alter Kiffer naar patiënt

De vraag groeit, eind 2019 waren 60.000 patiënten in Duitsland. De verwachting is dat er eind 2021 90.000 patiënten hun weg via de arts naar de apotheek vinden. Een van de redenen is dat er ook artsen zijn in Duitsland die het pad bewandelen zoals in Californië dit het geval was.

De verwachting is dat er eind 2021 90.000 patiënten hun weg via de arts naar de apotheek vinden

In Duitsland is het gebruikelijk om verschillende artsen te hebben voor verschillende aandoeningen. Net zoals je speciaal voor je tanden naar de tandarts gaat, bezoek je sneller een specialist met een private praktijk. Bijvoorbeeld ga je naar een Keel-, Neus en Oren arts die gevestigd is in een eigen kleine kliniek. De arts reserveert dan bijvoorbeeld een operatiekamer met assistentie in een ziekenhuis bij een grotere ingreep. In Nederland zit je eerder bij een arts die onderdeel is van een maatschap in het ziekenhuis.

Zodoende kan een specialist voor bepaalde disciplines, waar die dan ook zit, voor jou een diagnose opstellen en een recept uitschrijven. Zo komen veel klassieke veelgebruikers via een psychiater, pijnspecialist of dergelijke alsnog op een legale wijze aan cannabis. Het pad van de “alter Kiffer” die daarmee naar de gereguleerde, medicinale markt gaat en bijna in een walhalla van keuzevrijheid komt. Daarbij moet wel overlegd worden met de arts, welke soort, hoeveel en in welke toedieningsvorm er wordt aangekocht.

De apotheker neemt daarbij een sleutelpositie in. Sommige apotheken nemen ondertussen geen recepten meer aan die teveel keuzevrijheid leggen bij de patiënt. De kritiek op de apotheek is dan wel lastig: hoe ga je om met de tekorten. Want dat cannabis populair is, blijkt ook wel uit de regelmatige ‘nee’ verkopen die bijvoorbeeld de Lux 99 Apotheke moet brengen. Mede daarom hebben zij een tijdsregistratie met actuele voorraadstanden op de website.

Algemene uitdagingen voor de politiek

Wetgeving cannabis in verkeer te streng

Zoals genoemd, cannabis kan voor recreatieve consumenten problemen opleveren. Maar ook voor de geregistreerde patiënt kan er flinke ellende voorkomen. De dreiging zit, net als in Nederland, in de wegenverkeerswet. In Duitsland kun je als cannabis consument, om welke consumptieve reden dan ook, bij een algemene verkeerscontrole eenvoudig je rijbevoegdheid verliezen.

De medicinale patiënt bevindt zich in een bijzonder grijs gebied

De medicinale patiënt bevindt zich in een bijzonder grijs gebied. De arts moet aftekenen dat je rijgeschikt bent, bijvoorbeeld na een periode van instellen met je medicatie. Arts en apotheker zullen tenminste een hint gegeven moeten hebben dat voor elke rit je zelf moet beoordelen of je voldoende reactievermogen hebt of geen last hebt van duizeligheid of slaperigheid.

De grenswaarde in Duitsland ligt op 1 ng/mL THC in het bloed, waarbij de optelling van actieve THC en afbraakproducten wordt genomen. Is dit het geval, ben je tenminste voor de periode van het onderzoek je rijbewijs kwijt. Dit geldt overigens ook voor geregistreerde medicinale patiënten. Pas na een zogenaamde MPU (Medisch-psychologisch onderzoek) wordt bepaald of je nog rijgeschikt bent. Exacte aantallen van het aantal ingenomen rijbewijzen of tijdelijk ontzegde rijbevoegdheden zijn er niet.

Experts schatten meerdere tienduizenden per jaar, waaronder gevallen van mensen zoals Marvin. Hij had goede voornemens op oudejaarsavond, onder andere stoppen met cannabis in zijn examenjaar.13 dagen na het aangaan van goede voornemens is hij staande gehouden en zijn rijbewijs kwijt. Demotiverend, op zijn minst. Ongehoord storend, als je voor je stage op pad moet. Voornamelijk het vooroordeel dat hij continu krijgt zit hem dwars. Omdat men denkt dat hij knetterstoned achter het stuur zat – dat was toen niet en nog nooit het geval.

Desondanks zijn de gevolgen met een strafblad en een veroordeling met MPU een probleem voor de rest van je leven. Wanneer je bepaalde beroepen wilt uitoefenen, zoals bij de pedagoog zoals eerder behandeld, of voor bijvoorbeeld een lening voor het aanschaffen van een huis. Dit staat in geen verhouding tot andere wetgeving in Duitsland.

De weerstand van prominenten in belangrijke posities

De cultuur in Duitsland is nog steeds zo, dat mensen met een goede opleiding of belangrijke functie een voorbeeld zijn. En daar begint de tegenwind voor de zaak cannabis het meest te waaien. Bekende Duitsers spreken hardop over bijvoorbeeld het terugschroeven en minder normaal maken van alcoholconsumptie. Daarbovenop komt cannabis voor verantwoorde inzet, ter ontspanning en ter bevordering van het welzijn.

mensen met een goede opleiding of belangrijke functie een voorbeeld

De belangrijkste stemmen zijn onder andere die van jeugdrechter Müller, toxicoloog Dr. Fabian Pitter Steinmetz en natuurlijk Dr. med. Franjo Grotenhermen (via IACM). Zij zetten zich in om wet- en regelgeving aan te passen. En dat met succes, steeds vaker wordt via deze experts een stap gezet om producten van vezelhennep en cannabis mogelijk te maken. Deze en andere experts worden via de Schildower Kreis gevonden, een groep wetenschappers en praktijkdeskundigen met als thema een andere kijk op drugs.

Zie ook de oproep van Richter Müller voor de demonstraties en voorlichtingsbijeenkomsten die landelijk gepland staan voor zaterdag de 18e september:

Sinds ik de wekelijkse video van de Duitse Hanfverband kijk, moet ik ook even stilstaan bij diens voorzitter, Georg Wurth. Als voormalige belastingadviseur is hij bijna een voorbeeld van de ‘gemiddelde Duitser’: degelijk, rustig en goed voorbereid. Petje af voor zijn werk, samen met het team wat met hem werkt. Zo met de verkiezingen worden, net als de Nederlandse verkiezingen, interviews gehouden met belangrijke politici.

Voldoende ontwikkelingen voor nieuw beleid

Samengevat is er dus voldoende aanleiding voor een ander beleid op gebied van cannabis in Duitsland. De dodelijke cannabis rommel, onzekere kwaliteit en andere risico’s zijn voor de ruim 3,7 miljoen cannabis consumenten te groot geworden. Daarnaast zijn de strafrechtelijke gevolgen niet meer te houden, dat zien we terug bij de diverse rechtbanken die nu wachten op een uitspraak van het hooggerechtshof.

Ook de enorme groei van medicinale cannabis patiënten, om legitieme of soms minder legitieme redenen, roept om verandering.

Er is een enorme kans voor de cannabis sector, daar is nog niet eens rekening gehouden in dit artikel met de vele toepassingen van vezelhennep, voor de bouw, textiel- en automobielindustrie.

Volgende week komt deel 3. De laatste prognoses komen voorbij. Welke veranderingen zien we in het beleid, welke gevolgen hebben de keuzes van de kiezer? Welke samenstellingen van de regering komt er en is dat gunstig voor de cannabis industrie? Welke vormen van cannabis regelgeving in Duitsland zien we wellicht in 2022?

Lees ook: Verkiezingen in Duitsland op scherp gezet (Deel 1/3) en De gevolgen van cannabis decriminaliseren in Duitsland (Deel 3/3)

- Advertentie -

Exit mobile version